Bật Mí Cách Ướp Trà Sen Truyền Thống Và Hiện Đại

Bật Mí Cách Ướp Trà Sen Truyền Thống Và Hiện Đại

   Cách ướp trà sen trước đây chỉ có hai phương pháp ướp phổ biến nhất đó là ướp trà sen xổi bằng cách cho trà trực tiếp bông sen và ướp ngập hương bằng túi hương của sen (gạo sen), mỗi cách thức đều có ưu điểm, nhược điểm cũng như cho ra hương vị trà riêng. Tuy nhiên với sự phát triển của kỹ thuật và khoa học thì hiện nay đã có một phương pháp ướp sen mới, tối ưu hơn nhất nhiều, đó là trà hoa sen sấy thăng hoa. Trong bài viết này Lộc Tân Cương sẽ giải thích tất cả các thắc mắc của các bạn về 3 phương pháp ướp trà sen, cách ướp trà sen, chọn loại sen nào để ướp trà sen, loại trà phù hợp nhất để làm trà sen và những lưu ý trong quá trình chúng ta thực hiện ướp.

1. Chuẩn bị nguyên liệu: trà ngon và sen thơm

1.1. Cách lựa chọn hoa sen để làm trà sen

Bất kì loại sen nào cũng có thể dùng để ướp trà, tuy nhiên để cho ra loại trà cực phẩm, hương vị nhẹ nhàng nhưng lưu luyến khó phai, thì phải dùng đến sen bách diệp, loại hoa sen có trăm cánh trồng ở Hồ Tây. 

Hoa sen Bách Diệp được trồng tại vùng đất có thổ nhưỡng tốt nên thân cây cao lớn trên 1m, hoa sen chỉ nở 1 mùa trong năm từ tháng 4 âm lịch đến cuối tháng 7 âm lịch là tàn, bởi vậy bông sen rất thơm và có sắc hồng rất tươi thắm, bởi vậy Sen Bách Diệp thường được dùng để dâng Phật và ướp Trà.

Sen bách diệp Tây Hồ quý đã là vậy, nhưng để chọn được sen  phù hợp để ướp trà thì phải ra hồ vào lúc sáng tinh mơ, lúc này là thời điểm mà sen thơm nhất, tươi nhất.

Lựa chọn những búp sen còn đang e ấp, sau khi hái phải được mang về xử lý ngay lập tức để giữ được trọn vẹn tinh túy của bông sen. Thông thường để ướp được 1kg trà sen thượng phẩm người ta cần đến 1500 bông sen bách diệp.

1.2. Chọn trà để ướp

Có hai loại trà thường được dùng để ướp trà sen là trà shan tuyết cổ thụ trăm tuổi và trà Tân Cương Thái Nguyên. 

Khi xưa các cụ thường quan niệm rằng thưởng thức trà sen là thưởng thức cái hương, còn cái vị là thứ yếu. Cho nên trước đây trà được dùng để ướp trà sen thường là các loại trà được diệt men rất kỹ, gần như là không còn vị chát và ngậy nữa.

Trà sau quá trình chế biến sẽ được ủ trong một cái chum lớn và phủ một lớp lá chuối lên, quá trình ủ có thể kéo dài lên đến 5 năm tùy vào kinh nghiệm của người làm trà.

2. Cách thực hiện ướp trà sen theo 2 phương pháp truyền thống

Từ xưa có hai cách ướp trà sen chính đó là ướp hương bằng gạo sen và ướp xổi bằng búp sen tươi.

• Trà sen được ướp bằng gạo sen sẽ cho ra hương thơm nhẹ nhàng, tự nhiên và thanh mát, hương sen rõ rệt hơn. Cách ướp này sẽ cầu kỳ hơn, người ướp cần có nhiều kinh nghiệm thì mới cho ra được nước trà thơm ngon. Ưu điểm của cách ướp này là trà được bảo quản lâu hơn, hương thơm bền hơn, ngon hơn.
• Trà ướp trong bông sen tươi (trà sen xổi) được ướp đơn giản hơn rất nhiều, trà chỉ sử dụng trong thời gian ngắn, rất khó bảo quản, nếu bảo quản không tốt và để lâu ngày trà rất dễ bị hỏng.

Xem thêm sản phẩm: Trà sen Tây Hồ

2.1. Cách ướp trà sen bằng gạo sen

Bước1: Sen sau khi thu hái về sẽ ngay lập tức được tách lấy gạo sen, công đoạn này đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ để gạo sen tách ra đều, không bị nát, nếu không khéo khiến túi hương này bị vỡ thì không thể sử dụng để ướp trà, bởi vì trong các hạt gạo sen này có độ ẩm rất cao khi ướp vào sẽ làm trà bị lên men.

Bước 2: Tiếp đó người ta lấy gạo sen ướp vào trà theo tỷ lệ 1:1, cứ một lớp trà thì rải một lớp gạo sen rồi đem ủ trong vòng 12 tiếng.

Bước 3: Sau 12 tiếng thì người ta tách riêng trà và gạo sen ra rồi sao khô lại trà trên trảo gang. Chu trình này sẽ được lặp đi lặp lại 5 đến 7 lần cho đến khi trà toát lên hương thơm ngọt của hoa sen.

Trong quá trình ướp phải lưu ý đến độ ẩm của trà, nếu không sẽ làm mốc mẻ trà. Khi sao khô trà cũng phải để ý đến nhiệt độ, nếu quá nóng thì trà sẽ bị cháy mất hương thơm của sen.

2.2. Cách ướp trà sen xổi bằng bông sen bách diệp tươi

Trà sen sản xuất theo phương pháp này thường có nhược điểm là bảo quản rất khó và thời hạn sử dụng cũng rất ngắn, tuy nhiên lại có ngoại hình rất bắt mắt khi mà trà được ôm trọn trong bông sen, gây ấn tượng rất sâu sắc đối với bất kì ai kể cả là những người không đam mê trà.

Sen được chọn để dùng làm trà sen xổi thường là những nhành sen có búp lớn, có cánh dài như vậy mới có thể ôm trọn được trà bên trong.

Bước 1: Người làm trà sẽ nhẹ nhàng tách những cánh trà ra một cách cẩn thận, từ từ đài sen sẽ lộ ra, ta sẽ thấy những hạt gạo sen nhỏ nằm trên, đây là phần chứa hương thơm của sen.

Bước 2: Ở bước cho trà vào búp nên sử dụng muổng gỗ để xúc trà đưa vào, tránh để hơi tay người nhiễm vào trà sẽ khiến hương trà sen bị tạp. Thường mỗi bông sen có thể chứa từ 10-20g trà tùy vào độ lớn của búp sen.

Bước 3: Sau đó nhẹ nhàng đóng những cánh hoa sen lại và dùng cây cột chéo bông sen để cánh sen không bị bung ra, hương sen sẽ được lưu giữ hoàn toàn trong bông sen. Ở bước này bạn cũng có thể dùng lá sen để bọc búp sen lại để giữ hương trà.

Bước 4: Cuối cùng ta cắm lại nhành sen vào nước để sen tiếp tục quá trình trao đổi chất và hương sen bên trong sẽ toát ra một cách tự nhiên, hòa quyên vào trong từng cánh trà nhỏ. Sau 1 ngày 1 đêm thì nhành sen bắt đầu tàn, đây cũng là lúc trà sen ướp xổi được hoàn thành.

Ngoài cách hái búp sen về rồi mới ướp ra, thì đặc biệt còn có một số nơi người ta còn ướp trực tiếp trà vào những búp sen mà không cần hái về. Cách ướp này sẽ đem lại trà sen có hương vị thơm ngon hơn rất nhiều. 

Có một lưu ý nhỏ đó là khi hái sen bằng tay thì nhành sen thường bị dập ở đoạn ngắt, chúng ta nên dùng kéo cắt xéo đoạn này khi cắm vào nước để không làm gián đoạn quá trình trao đổi chất của bông sen.

3. Phương pháp sản xuất trà ướp sen sấy thăng hoa

Trà ướp bông sen tươi dễ thực hiện, nhưng hương sen không lưu lâu trên trà và thường khó bảo quản, dẫn đến việc sản phẩm nhanh chóng mất đi hương vị. Ngược lại, trà ướp hương sen bằng gạo lại giữ được hương sen đậm đà, lâu phai nhưng vẻ ngoài của sản phẩm không mấy bắt mắt.

Phương pháp sấy thăng hoa đã ra đời như một bước tiến đột phá, kết hợp những ưu điểm của cả hai phương pháp truyền thống. Bằng cách sử dụng trà đã ướp gạo sen, cho vào bông sen tươi và sau đó đem sấy thăng hoa, quá trình này không chỉ giữ lại được hương thơm tự nhiên của sen mà còn tạo nên một sản phẩm trà sen đẹp mắt, hấp dẫn người dùng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Phương pháp sấy thăng hoa giúp duy trì hương thơm tinh tế, đồng thời tạo điều kiện bảo quản lâu dài, giúp người thưởng trà có thể tận hưởng hương vị tuyệt vời của sen trong một thời gian dài mà không lo mất hương.

Sấy thăng hoa là quá trình loại bỏ nước từ nguyên liệu bằng cách làm lạnh đến nhiệt độ rất thấp để đông lạnh nước trong nguyên liệu. Sau đó, áp suất môi trường được giảm xuống và nước đá chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể hơi mà không qua giai đoạn lỏng, giữ nguyên cấu trúc và hương vị tự nhiên.

Nhờ phương pháp này, trà sen không chỉ là một thức uống tinh tế mà còn là một món quà ý nghĩa, với vẻ ngoài sang trọng, lưu hương lâu và dễ dàng bảo quản. Đây chính là một bước tiến mới giúp giữ gìn và phát triển nét văn hóa trà sen, đem lại trải nghiệm thưởng trà trọn vẹn hơn cho người dùng.

Vây là tất cả kiến thức về cách ướp trà sen mà Lộc Tân Cương đúc kết được đã được truyền tải đến các bạn thông qua bài viết này. Các bạn thấy đấy để làm nên một ấm trà sen tây hồ không hề dễ dàng gì, đó là tổng hòa của kinh nghiệm, sự tỉ mỉ và khéo léo của người làm trà. Bởi vậy mỗi ấm trà sen đều mang theo tâm hồn của người nghệ nhân trà. Chúc các bạn tim được loại trà sen phù hợp với nhu cầu.

Xem Thêm:

• Cách pha trà sen ướp hương bằng gạo sen và cách pha trà ướp bông sen tươi. 
• 10 tác dụng của trà sen đối với con người