Trà Hoa Và Trà Ướp Hoa Tinh Túy Nghệ Thuật Trà Á Đông

TRÀ HOA VÀ TRÀ ƯỚP HOA TINH TÚY NGHỆ THUẬT TRÀ Á ĐÔNG

     Trà hoa trong văn hóa của người Châu Á như một phần không thể thiếu, cái thói quen uống trà ấy len lỏi từ trong từng góc phố đến từng mái nhà của mỗi gia đình, trà như chất kết nối tình thân, chất xúc tác để đưa mọi người đến gần nhau hơn. Từ những thứ giản dị như vậy, người Á Đông đã rất tinh tế khi chấm điểm hương vị của loại nước chan chát bằng tinh túy của các loài hoa tạo nên một trong những loại thức uống đặc biệt và đa dạng nhất từng xuất hiện trên thế giới.

1. Trà hoa và trà ướp hoa có giống nhau?

     Để hiểu rõ về định nghĩa trà hoa và trà ướp hoa thì trước tiên chúng ta phải hiểu thế nào là trà đã. Trà là cách gọi chung của các loại cây cỏ, hoa lá được phơi khô hoặc để tươi hãm lấy nước uống hằng ngày, nhưng phổ biến hơn cả là loại trà được chế biến từ lá cây chè xanh (hay một số nơi gọi là cây trà).

     Loại trà xanh này có thể được sử dụng để ướp với các loại hoa khác để tạo nên những loại trà ướp hoa khác nhau như trà sen, trà lài hay trà nhài…Trà ướp hoa mang trong mình vị chát của trà và hương thơm của hoa tạo nên một sự kết hợp thú vị, nhấp một ngụm trà thấy vị chát ở cuống họng, hít vào một hơi thấy thoang thoảng hương hoa.

     Ngoài ra người Việt xưa còn có thói quen uống các loại hoa phơi khô như hoa hòe, dần dà theo thời gian nhiều loại trà hoa được sáng tạo ra như trà hoa hồng, trà hoa cúc. Những loại trà này được gọi chung là trà hoa có nghĩa là trà làm từ hoa khô chứ không phải là trà ướp với hoa.

2. Những loại trà hoa phổ biến ở Việt Nam

2.1 Các loại trà ướp hoa

     Vào thế kỉ thứ 10, sau thời gian hàng ngàn năm phát triển của văn hóa trà người Trung Hoa đã đưa nghệ thuật trà lên một tầm cao mới, đó là lúc xuất hiện của một trong những loại trà ướp hoa đầu tiên trên thế giới, loại trà được kết hợp từ cây trà cánh nhỏ đặc trưng ở Trung Quốc ướp với hoa lài tự nhiên tạo nên một tuyệt phẩm trà.

     Sự phát triển của văn hóa trà ướp hoa Trung Quốc đã tạo tiền đề cho sự phát triển của nhiều loại trà ướp hoa khác trên thế giới, sau đây Lộc Tân Cương sẽ mang đến cho các bạn những loại trà ướp hoa quen thuộc đối với người dân Việt Nam.

2.1.1 Trà ướp hoa sen

     Khi nhắc tới trà ướp hoa thì người Việt sẽ nghĩ ngay tới trà sen, loại trà gắn liền với sự phát triển của văn hóa trà Việt. Sen là quốc hoa của Việt Nam, là một phần biểu tượng của phật giáo, mang trong mình nhiều ý nghĩa về nhân sinh, hoa sen tỏa hương sen giữa đầm lầy như muốn thể hiện khát vọng vượt qua mọi khó khăn của người dân đất Việt. Du khách quốc tế thường biết đến trà sen tiếng anh là lotus tea.

     Xưa kia thú vui thưởng trà sen nói riêng và trà ướp hoa nói chung chỉ dành cho tầng lớp có tiền, có địa vị, vì không phải sen ở đâu cũng có thể dùng để làm thành trà sen, tương truyền chỉ có sen ở Tây Hồ mới có thể tạo nên loại trà sen thơm ngon nhất. Chưa hết, để ướp thành một kí trà sen hoàn chỉnh phải cần tới 1000 bông sen tươi còn tỏa hương thơm ngát, trà để ướp phải loại trà ngon nhất như trà Tân Cương Thái Nguyên hay trà shan tuyết cổ thụ thì mới xứng.

     Để chuẩn bị ướp trà sen thì phải hái sen vào buổi sớm, sau đó mang sen về tách lấy phần gạo sen rồi lấy trải đều lên trà, khi trà đã thấm hết hương thì lại thay lớp nhị khác, cứ như vậy 4 đến 5 lần sẽ cho ra loại trà sen thơm ngon hảo hạng.

     Trà sen cao cấp khi pha ra có màu nước vàng nhạt, đưa lên mũi sẽ cảm thấy hương thơm nhẹ nhàng của hoa sen, nhấp ngụm đầu tiên sẽ có vị chát ở đầu lưỡi, ngụm thứ hai vị chát sẽ lan tỏa khắp khoang miệng, ngụm thứ ba sẽ thấy vị ngọt ở cuống họng hòa với hương sen ở sống mũi.

     Bởi sự kì công trong quá trình chế biến và cũng như những phẩm chất đáng quý của mình nên trà sen không có một cái giá dễ chịu chút nào. Trên thị trường hiện nay loại trà ướp sen thật có giá dao động từ 5 đến 10 triệu đồng, với một số loại được ướp bằng những loại trà đắt tiền thì giá còn có thể còn cao hơn nữa. Hiện nay Lộc Tân Cương đang cung cấp hai sản phẩm là Trà Sen Bách Diệp giá 4.000.000 vnđ/kg (loại trà sen được ướp từ 500 bông sen bách diệp) và Trà Sen Tây Hồ giá 7.000.000 vnđ/kg (loại trà sen được ướp từ 1000 bông sen bách diệp).

>>> Tìm hiểu thêm về trà ướp hoa sen tây hồ.

2.1.2 Trà ướp hoa lài

     Trà ướp hoa lài là một loại trà ướp hoa lâu đời của Trung Hoa, sau khi du nhập vào Việt Nam cách chế biến và nguyên liệu có chút thay đổi nhưng tựu chung lại đây vẫn là loại trà với hương thơm đằm thắm và ngọt ngào. Ở tại Trung Quốc, hoa lài thường có mặt trong hầu hết các lễ cưới, là biểu tượng của sự xinh đẹp và ngọt ngào, của niềm hạnh phúc và sự quyến rũ, đại diện cho tình yêu, sự chung thủy, vĩnh cửu của các cặp vợ chồng. Trà hoa nhài trong tiếng anh là “Jasmine tea”.

     Hoa lài có đặc điểm rất đặc biệt đó là thường nở và tỏa hương vào ban đêm, vì vậy thời gian thích hợp để ướp trà là vào buổi tối, trải đều cứ 1 lớp trà 1 lớp hoa trong một cái nong có lót một tấm giấy chống thấm, sau đó bọc kín lại để qua đêm đến tầm 10 tiếng sau thì tách hoa ra khỏi trà, đem trà này ủ trong chum đậy kín từ 7 đến 10 ngày rồi lấy ra kiểm tra, nếu hương quá đậm hoặc quá nhạt thì phải mang ra xả hương rồi sau đó làm lại từ đầu đến khi nào trà đậm hương nhưng cũng không quá gắt thì thành công.

     Trà xanh hoa lài khi pha ra có màu nước phụ thuộc rất nhiều vào loại trà dùng để ướp, nếu được ướp bằng trà Tân Cương Thái Nguyên thì sẽ cho ra màu nước vàng xanh, nếu được ướp bằng trà Shan Tuyết cổ thụ thì sẽ có nước trà vàng và gợn những lông tuyết trắng đặc trưng. Cái cốt lõi giá trị của trà lài nằm ở mùi hương, hương lài đằm thắm ngọt ngào có tác dụng rất tốt trong việc giảm stress, thư giản tinh thần, xua tan đi mệt nhọc cho người sử dụng.

     Hoa lài có sức sống tốt đặc biệt là rất phù hợp với khí hậu miền bắc Việt Nam, trong đó loài hoa lài quế ở Sóc Sơn Hà Nội là một trong những loại lài rất tốt để có thể kết hợp với trà Tân Cương ở Thái Nguyên để cho ra được sản phẩm trà lài tự nhiên thơm ngon hảo hạng nhất. Hiện tại ở Lộc Tân Cương đang cung cấp hai loại trà lài là trà lài tự nhiên 500.000 vnđ/kg và trà lài thượng hạng 700.000 vnđ/kg.

>>> Tìm hiểu thêm về trà ướp hoa lài thượng hạng.

2.1.3 Trà ướp hoa bưởi

     Có một loài hoa dân dã và gần gũi với người dân Việt Nam hơn đó là trà ướp hoa bưởi. Hoa bưởi có hương thơm nhẹ nhàng và quen thuộc hơn nên thường được dùng để ướp bánh kẹo, ướp mía, ướp sắn dây và đặc biệt được sử dụng để ướp trà hoa bưởi.

     Hoa bưởi là biểu tượng của sự thật thà, còn trong tình yêu hoa tượng trưng cho một tình yêu trong sáng. Vào mỗi tháng 3 về, mùa của loài hoa bưởi đến, các cặp đôi thường tặng cho nhau những bó hoa bưởi tươi thắm để chứng minh cho một tình yêu trong sáng và tinh khiết mà họ dành tặng cho đối phương.

     Cách chế biến trà ướp hoa bưởi về cơ bản đều giống như những loại trà ướp hoa khác, đó là rãi đều một lớp hoa một lớp trà lên nhau rồi chờ đến khi trà ngậm hương hoa. Có một lưu ý nhỏ đó là chúng ta phải tách bỏ phần nhụy hoa bưởi đi, vì phần nhụy này chứa nhiều nước nên rất dễ khiến cho trà bị ẩm và mốc.

     Ngoài những công dụng đến từ thành phần trà xanh thì tác dụng của trà hoa bưởi đến phần lớn từ hương hoa bưởi như giải cảm, thư giãn, giảm stress, giải rượu, giúp tỉnh táo và minh mẫn.

>>> Tìm hiểu thêm về trà ướp hoa bưởi tự nhiên.

2.1.4 Trà ướp hoa ngâu

     Cũng như hoa nhài, hoa ngâu là một loại hoa khá là phổ biến ở Việt Nam. Hoa ngâu cũng là loại cây chịu được nắng nên cây ngâu thường được trồng làm cảnh, trồng tạo cảnh quan ở công viên, đường đi.

     Hoa ngâu khi chín có màu vàng nhạt bé như trứng cá nở từng chùm cho hương thơm dịu nhẹ. Ngoài công dụng cho việc ướp trà thì hoa ngâu phơi khô cũng là loại thuốc quý rất tốt cho các bệnh về tim mạch và cao huyết áp.

     Trà ướp hoa ngâu gần như chỉ phổ biến tại Việt Nam và không thấy tại các quốc gia khác. Trà ngâu cho hương thơm dịu khi kết hợp với trà đem lại cảm giác thư thái khi dùng. Trà hoa ngâu rất tốt cho việc giảm mỡ máu và cao huyết áp nên khi kết hợp lại thành một loại trà vừa có tính chất thưởng thức vừa có dược tính tốt cho sức khỏe.

>>> Tìm hiểu thêm về trà ướp hoa ngâu.

2.1.5 Trà ướp hoa sói

     Cây hoa sói thường có hoa nhỏ giống như những hạt kê, thường mọc trên đỉnh, mọc thành từng cụm. Hoa sói có màu vàng xanh, không có cánh và có mùi hương thơm nồng dễ chịu. Cây hoa sói nở hoa quanh năm cây có quả hạch nhỏ. Đặc biệt cây hoa sói được biết tới có tác dụng chữa mụn nhọt rất tốt, viêm khớp hay làm ướp trà cho thơm rất có lợi cho sức khỏe.

     Trà hoa sói được ướp như sau, chọn những bông hoa tươi, trắng đem ướp với chè. Đặt hoa sói vào những chiếc mâm hoặc những chiếc mẹt đan bằng tre sau đó trải đều một lớp chè lên trên rồi đem phơi dưới nắng. Dưới tác động của nhiệt độ, chè và hoa cùng khô, hương thơm của hoa sẽ thẩm thấu vào từng nụ chè. Sau khi phơi khoảng 2,3 nắng bốc chè đựng trong những hũ gốm, đậy chặt để chè không hút ẩm.

     Hoa sói có vị đắng, cay, tính hơi ấm, có tác dụng hoạt huyết giảm đau, khư phong trừ thấp, tiêu viêm giải độc. Tác dụng của trà Hoa sói được thể hiện trong việc chữa đòn ngã tổn thương, gãy xương, đau lưng, thấp khớp.

>>> Tìm hiểu về trà ướp hoa sói.

2.2 Các loại trà hoa khô

     Thế kỉ thứ 10 là quãng thời gian phát triển cực kì hưng thịnh của văn hóa uống trà ở Trung Hoa, cùng với sự hình thành của trà ướp hoa nhài thì các loại trà hoa cũng được xuất hiện từ thời gian này, khác với người anh em trà ướp hoa của mình thì trà hoa mang trong mình 100% dòng máu của các loài hoa (trà hoa được chế biến hoàn toàn từ những bông hoa chứ không phải sử dụng trà xanh ướp với hoa).

     Trà hoa truyền thống ở Trung Quốc được chế biến khá cầu kì, gồm bông hoa khô bọc trong những chiếc lá và buộc lại ở phần cuống hoa. Khi được ngâm trong nước nóng những cánh hoa sẽ bung ra từ từ giống như một bông hoa đang nở thực sự, loại trà này còn được gọi là trà hoa nở.

    Tuy nhiên ở phần này Lộc Tân Cương sẽ không nói tới những loại trà hoa nở này mà sẽ giới thiệu đến các bạn những loại trà hoa đơn giãn và gần gũi với mọi người hơn.

2.2.1 Trà hoa mộc

     Hoa mộc hay cây mộc, mộc tê, quế hoa, hoa quế, là loài thực vật bản địa của châu Á, từ đông Himalaya đến Hoa Nam (Quý Châu, Tứ Xuyên, Vân Nam), Đài Loan, nam Nhật Bản. Cây hoa Mộc có rất nhiều tác dụng, trồng làm cảnh, có thể dùng để ướp trà uống, và tác dụng làm thuốc trong đông y.

     Cây hoa mộc là loại có dáng đẹp, hoa thơm có mùi hương quyến rũ. Cây hoa mộc được xem là loài hoa thanh lịch nên người ta thường trồng ở các vườn cảnh, trang trí nơi sân vườn, đặc biệt trong các đền chùa danh thắng cũng đều trồng hoa mộc.

     Trà Hoa Mộc là vị thuốc tốt cho sức khỏe, hương thơm sâu lắng và độc đáo, đem đến cảm giác trang trọng tinh tế. Chữa viêm họng, ho nhiều đờm, đau răng, hôi miệng, đau bụng.

>>> Tìm hiểu thêm về trà hoa mộc.

2.2.2 Trà hoa cúc

     Hoa cúc được dùng phổ biến trong đời sống của người dân Việt Nam. Tùy theo mục đích mà người ta lựa chọn loại cúc, sắc màu cũng như số lượng bông hoa.

     Hoa cúc ngày nay được lai tạo nên có rất nhiều màu sắc, kiểu dáng. Cúc vàng đại đóa ngoài màu vàng rực rỡ còn có các màu trắng, tím, hồng… Đặc biệt, nhóm cúc chi (có nhiều cành nhỏ hoặc cúc chùm) được mọi người yêu thích bởi sự mềm mại và màu sắc rất phong phú.

     Trà hoa cúc hay trà bông cúc là loại nước sắc làm từ hoa cúc trắng hoặc hoa cúc vàng, phổ biến nhất là ở Đông Á. Người ta ngâm hoa cúc (thường đã được sấy khô) vào nước nóng ở nhiệt độ khoảng 90-95 °C (sau khi đun sôi), có thể thêm đường đá hay thỉnh thoảng là củ khởi. Nước trà trong suốt và có màu từ vàng nhạt đến vàng tươi. Theo truyền thống Trung Quốc, mỗi khi uống xong một ấm trà thì người ta lại châm thêm nước nóng (khiến trà lần sau nhạt hơn trà lần trước), cứ thế lặp lại vài lần.

>>> Tìm hiểu thêm về trà hoa cúc.

2.2.3 Trà hoa tam thất

     Cây Tam Thất là loại cây ưa ẩm sống được ở những vùng có khí hậu ôn đới. Đây là loại thảo dược quý hiếm được biết nhiều nhất với cái công dụng của bộ phận rễ. Nhưng hoa tam thất lại là thần dược chữa được nhiều bệnh đặc biệt khác như mất ngủ, huyết áp cao, thiếu máu, xơ gan,…

     Trà hoa tam thất giúp cải thiện lưu lượng máu thông qua các động mạch vành, do đó tìm cách sử dụng như là một điều trị xơ cứng động mạch, huyết áp cao và đau thắt ngực. Tốt cho gan, hạ huyết áp, dùng cho chóng mặt, ù tai do tăng huyết áp và đau cổ họng.

>>> Tìm hiểu thêm về trà hoa tam thất.

2.2.4 Trà hoa hồng

     Với vẻ đẹp, hình dáng cùng hương thơm nổi bật, hoa hồng là biểu trưng và được dùng nhất ở phương Tây, tương ứng trong tổng thể với hình tượng hoa sen ở châu Á, cả hai đều gần gũi với biểu tượng bánh xe. Hoa hồng là biểu tượng của tình yêu và còn hơn thế, của sự dâng hiến tình yêu, của tình yêu trong trắng, tương tự ý nghĩa của hoa sen Ai Cập và cây thủy tiên Hy Lạp.

     Ngoài giá trị về tinh thần và nét đẹp của mình thì trà hoa hồng có tác dụng rất lớn về mặt sức khỏe, đặc biệt là đối với phái đẹp như làm đẹp da, chữa đau bụng kinh, chữa đau họng và cảm cúm, giảm căng thẳng.

     Trà hoa hồng có thể chế biến từ cả hoa hồng tươi và hoa hồng khô. Đối với hoa hồng tươi bạn hãy cắt bỏ phần nhỏ màu trằng ở ngay dưới cùng của mỗi cánh hoa, phần này thường có vị đắng và có thể làm mất vị ngon của trà.

>>> Tìm hiểu thêm về trà hoa hồng.

3. Cách phân biệt trà hoa thật và giả

     Như đã trình bày ở trên thì ta có thể thấy công dụng của trà ướp hoa là rất đa dạng, có những loại trà hoa có giá rất rẻ, thậm chí có thể tìm thấy ở ngay trong vườn nhà, cũng có những loại có giá rất cao tùy thuộc độ quý hiếm, nhu cầu và tác dụng của loại trà ướp hoa đó. Việc lựa chọn loại trà hoa phù hợp với nhu cầu đã khó thì việc mua trà ướp hoa hay mua trà ướp hoa thật ở đâu lại càng khó hơn.

     Nhu cầu tìm mua các loại trà ướp hoa thật ở đâu của thị trường là rất lớn, vì vậy việc ngoài thị trường xuất hiện những loại trà ướp hoa giả, hay trà ướp hoa hương liệu là điều không thể tránh khỏi. Sau dây là một số đặc điểm để nhận biết các loại trà này:

• Giá rẻ: Như đã trình bày ở những phần trên, hoa để làm thành trà cần có một tiêu chuẩn khắt khe về hàm lượng thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật hơn so với hoa để trồng làm cảnh, bởi vậy không thể nào có các loại trà hoa và trà ướp hoa giá rẻ được, chưa kể đến trà dùng để ướp cũng phải là loại hảo hạng và công sức trong quá trình chế biến để tạo nên sản phẩm hoàn chỉnh nhất.

• Mùi hương vô cùng “nồng nàn”: hoa có mùi hương thế nào thì trà hoa sẽ có mùi hương tương tự hoặc nhẹ hơn thế nấy, bởi vậy không có chuyện trà thật pha ra có mùi hương vô cùng “nồng nàn” được.

• Lưu ý đặc biệt dành cho các loại “trà ướp hoa”: trà ướp hoa thì trong trà phải có thật nhiều cánh hoa? điều này hoàn toàn là sai, bởi trong hầu hết quy trình ướp các loại trà hoa thì sẽ có quá trình sàng lọc để tách cánh hoa ra khỏi trà sau khi ướp, trừ trường hợp một số loại ướp xổi dùng ngay. Hầu hết mọi người đều mong muốn trà ướp hoa của mình phải có thật nhiều cánh trà thì mới là đồ thật, bởi vậy đôi lúc Lộc Tân Cương cũng chiều lòng khách hàng mình và phải đặt riêng hoa khô rải vào trà thật để tăng tính thẩm mỹ…

Kết Luận :

     Trên Đây là những chia sẻ của Lộc Tân Cương về các loại trà hoa và trà ướp hoa, hy vọng sẽ giúp ích được các bạn một phần nào đó. Nếu các bạn bạn yêu thích các sản phẩm trà ướp hoa đặc biệt là trà ướp hoa nhài hoặc trà ướp hoa sen thì có thể truy cập vào những đường link sau để tham khảo thêm về các sản phẩm này nhé. Cám ơn các bạn đã theo dõi bài viết này.

Click vào đây để xem tổng quan về trà ướp hoa nhài

Click vào đây để xem tổng quan về trà ướp hoa sen